فضیلت و برخی از أعمال ماههای رجب، شعبان و رمضان

در روایات ادعیه زیادی برای ماه رجب وارد شده است و مرحوم علاّمه والد نیز بر قرائت ادعیه این ماه خیلی تأکید داشتند.

قُلْ مَا یَعْبَؤا بِکُمْ رَبِّی لَوْلاَ دُعَآؤکُمْ.^[۱] «ای پیغمبر بگو! خداوند برای شما چه ارزشی قائل است اگر دعای شما نباشد؟!» اگر عجز شما نباشد، اگر دست زاری و نیاز شما به درگاه پروردگار بلند نباشد، خداوند به شما اعتنائی ندارد.

انسان باید همیشه متوجّه پروردگار باشد؛ حضرت موسی علی‌نبیّناوآله‌وعلیه‌السّلام به خداوند عرضه داشت: إلَهی! إنّهُ یَأْتی عَلَیَّ مَجالِسُ أُعِزُّکَ و أُجِلُّکَ أَن‌أَذْکُرَکَ فیها. «پروردگارا! من گاهی جائی می‌نشینم که تو را عزیزتر و بزرگتر از آن می‌دانم که در آنجا تو را یاد نمایم.» خداوند فرمود: یا موسَی! إنّ ذِکْری حَسَنٌ عَلَی کُلِّ حالٍ.^[۲] «ای موسی! ذکر و یاد من در هر حالی نیکوست.»

برخی از أعمال ماه رجب

روزه ماه رجب هم بسیار مهمّ است؛ آنهائی که می‌توانند روزه بگیرند به هر مقداری که برایشان میسّر است سعی کنند روزه بگیرند که خیلی فضیلت دارد!

استغفار در ماه رجب فضیلت دارد. صدقه‌دادن فضیلت دارد. خواندن آیات توحیدی قرآن خیلی فضیلت دارد؛ سوره اخلاص خیلی فضیلت دارد. اگر کسی می‌تواند ده‌هزار مرتبه سوره توحید را بخواند و اگر نتوانست هزار مرتبه بخواند و اگر نتوانست صد مرتبه بخواند.

همچنین ذکر تهلیل: لا إلهَ إلاّ الله بسیار فضیلت دارد و در هر شب این ماه هزار مرتبه تهلیل وارد شده است.^[۳] و از توصیه‌های وارد در روایات استفاده می‌شود که ذکر تهلیل در ماه رجب اهمّیتی خاص دارد که در هیچ ماهی مثل ماه رجب نیست؛ چنان‌که از ادعیه این ماه نیز ارتباط این ماه با توحید مشهود است.

اینکه اولیاء خدا انتظار می‌کشیدند و از خدا می‌خواستند که خدایا! ما را به ماه رجب برسان! همه برای این بوده که می‌خواستند بارشان را در این ماه ببندند.

این ماه خیلی باارزش است؛ به‌خصوص شب بیست‌وهفتم این ماه که یکی از چهار شبی است که إحیاء و عبادت در آن مستحبّ است.

لزوم زیادنمودن مراقبه و توجّه به توحید

خلاصه در ماه رجب انسان خیلی می‌تواند استفاده کند؛ پس تا می‌توانید مراقبه خود را زیاد کنید و دعاهای وارده در این ماه را بخوانید و توجّهتان به توحید خیلی زیاد باشد.

بیخود نیست که در روز قیامت از جانب ربّ‌العزّه ندا می‌آید که: أَیْنَ الرَّجَبیّونَ؟^[۴] «أهل رجب کجا هستند؟!» أمّا در روایت نداریم که ندا بیاید: أَیْنَ الرَّمَضانیّون؟ «اهل رمضان کجا هستند؟!» با اینکه ماه رمضان، ماه میهمانی خداست! شَهْرٌ دُعیتُمْ فیهِ إلَی ضیافَةِ اللَهِ و جُعِلْتُمْ فیهِ مِن أَهْلِ کَرامَةِ اللَهِ أَنْفاسُکُمْ فیهِ تَسْبیحٌ و نَوْمُکُمْ فیهِ عِبادَةٌ.^[۵] «ماهی است که به ضیافت إلهی دعوت شده و أهل کرامت خدا قرار داده شدید. نَفَس‌های شما حکم تسبیح را دارد و خواب شما عبادت محسوب می‌شود.»

این‌قدر فضیلت برای ماه رمضان بیان نمودند أمّا در روز قیامت صدا نمی‌زنند: أینَ الرَّمَضانیّون؟ «اهل رمضان کجا هستند؟!» چون سفره‌ای که در ماه رجب پهن کرده‌اند فقط برای خواصّ است، أمّا سفره ماه رمضان، یک سفره عریض و طویلی است که همه در آن شرکت می‌کنند. سفره‌ای که در ماه رجب پهن می‌کنند برای أهل توحید است. هنوز هم تا آخر ماه فرصت هست إن‌شاءالله حدّأکثر فیضی که باید ببریم را ببریم.

ماه شعبان و رمضان

در ماه شعبان نیز مستحبّ است به هر مقداری که می‌توانید روزه بگیرید. همچنین مناجات شعبانیّه که از مناجاتهای بسیار عزیز است را حتماً بخوانید.

در ماه مبارک رمضان مقیّد باشید دعای افتتاح و دعای أبوحمزه ثمالی را بخوانید؛ آقا نسبت به خواندن این دعا اصرار داشتند، البتّه به مقداری که حال دارید ولو اینکه شبی سه فقره‌اش را بخوانید أمّا همان را با توجّه به معانی بخوانید.

سالک باید همیشه کشکول گدائیش را به‌دست گرفته عرضه بدارد: پروردگارا! ما فقیریم! و خود را هیچ بداند و هیچ در نظر بگیرد، چون حقیقتةً هیچ است، حقیقتةً نیست، حقیقتةً بیچاره است، حقیقتةً هیچ ندارد! یک همچنین موجودی، وقتی به عجز و نیستی خود پی می‌برد که خدا او را به امتحان کشیده، مریضش کند، هستیش را بگیرد، زندگیش را بگیرد و هزار بلا بر سر او درآورد.

خوشا به حال کسی‌که در همه حال خود را عاجز ببیند، چه در حال شدّت و چه در حال رخاء، چه در حال یسر و چه در حال عسر. و همیشه دست نیاز خود را به‌سوی پروردگار بلند کند و بالعیان عجز خود را مشاهده نماید.

امیدواریم در این ماه رجب، نفحات قدسیّه إلهیّه به ما برسد و ما را زنده کند و این مقدار عمری که برایمان مانده را با عشق خدا سر کنیم و با عشق خدا باشیم.

خیلی عالی فرموده است! إن‌شاءالله خدا همه ما را موفّق بدارد از عمرمان حدّأکثر استفاده را ببریم و همیشه خودمان را در مقابل او هیچ و نیست و فانی ببینیم.

اللهمّ صَلّ علی محمّد و ءَال محمّد و عجِّل فرجَهم و العَن عدوَّهم.

پانویس